Beynimizin gizemli dünyasına açılan pencere: Hayal

Rüyaların, beynimizin uyku sırasında muhakkak bölgelerinin farklı hallerde çalışmasıyla oluştuğunu belirten uzmanlar, duygusal durumumuz ve bilinçaltı fikirlerimizin düşlerimizi şekillendirdiğini söylüyor.

Özellikle REM uykusunda faal hale gelen beyin bölgelerinin, canlı ve öyküsü olan hayaller görmemizi sağladığını lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, “REM uykusundan çabucak sonra uyanan şahıslar hayallerini daha net hatırlayabilir. Lakin prefrontal korteksin düşük aktivite düzeyinden ötürü hayaller süratle unutulmaya meyillidir.” dedi. Şuurlu hayal (lucid dream) görenlerin, düşlerinin farkında olup içeriğini yönlendirebildiklerine dikkat çeken Alp, tekrarlayan hayaller ve kabuslarınsa çözümlenmemiş ruhsal mevzuların bilinçaltımızdaki yansımaları olabildiğini aktardı.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, düş görme düzeneğinin nasıl çalıştığını anlattı.

Uyku sırasında beynin muhakkak bölgeleri farklı formlarda çalışarak düşleri oluşturuyor…

Rüyaların, beynimizin uyku sırasında muhakkak bölgelerinin farklı seviyelerde çalışmasıyla ortaya çıktığını hatırlatan Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, “Özellikle REM uykusunda, beyin sapı tarafından tetiklenen sinyaller, talamus aracılığıyla kortekse iletilir ve böylelikle canlı, öyküsü olan düşler görmeye başlarız.” dedi.

Bu süreçte amigdala ve hipokampus üzere hislerimizi ve hafızamızı yöneten bölgelerin faal, mantıklı düşünme ve karar verme ile ilgili prefrontal korteksin aktivitesinin ise azalmış olduğunu lisana getiren Alp, “Bu yüzden hayallerde çoklukla mantık dışı olaylarla karşılaşır, gerçek hayatta pek mümkün olmayan senaryolar yaşayabiliriz.” açıklamasını yaptı.

Duygusal durumumuz ve bilinçaltı niyetlerimiz düşlerimizi şekillendiriyor!

Rüyalarımızın içeriğinin, günlük yaşantımız, zihnimizde kalan olaylar ve bilinçaltımızda biriken niyetlerle şekillendiğini aktaran Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, “Gün içinde yaşadığımız duygusal yoğunluk, gerilim yahut telaşlar, gece hayallerimizde yine karşımıza çıkabilir. Örneğin, bir imtihan gerilimi yaşayan kişi, düşünde hazırlıksız bir halde imtihana girdiğini görebilir. Bununla birlikte, uzun müddettir bilinçaltında kalan travmatik anılar yahut bastırılmış hisler da düşler aracılığıyla işlenebilir.” dedi.

REM uykusu dışındaki evrelerde de düş görmenin mümkün olduğuna dikkat çeken Alp, “Rüya görmek sırf REM uykusuna has değildir. NREM (Non-REM) evrelerinde de hayaller oluşabilir, lakin bu düşler ekseriyetle daha kısa, daha az görsel ve daha düşünsel bir yapıya sahiptir. REM hayalleri daha hareketli, kıssa üzere akan ve duygusal tarafı güçlü düşler olurken, NREM düşleri daha kesimli, daha az canlı ve ekseriyetle fikir akışına benzeyen içerikler barındırır.” formunda konuştu.

Rüyaları hatırlamak alışkanlık meselesi… 

Bazı beşerler düşlerini daha net hatırlarken, kimilerinin hiç hatırlamamasının kişisel beyin aktivitesiyle ilgili olduğunu açıklayan Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Özellikle REM uykusundan çabucak sonra uyanan şahıslar hayallerini daha net hatırlayabilir. Lakin prefrontal korteksin düşük aktivite düzeyinden ötürü düşler süratle unutulmaya meyillidir. Tıpkı vakitte düş hatırlama alışkanlık sorunudur. Düş günlüğü tutan yahut hayallerine dikkat eden şahıslar, vakitle daha fazla düş hatırlamaya başlar.”

Bazıları hayallerini yönlendirebiliyor…

Bilinçli hayal görme durumuna da değinen Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, “Lucid (bilinçli) düş, kişinin düş gördüğünün farkında olduğu ve hatta hayalin içeriğini kısmen denetim edebildiği özel bir hayal durumudur. Bu cins hayallerde prefrontal korteksin olağandan daha fazla etkin olduğu görülür, yani şuurlu düşünme süreci hayal sırasında devreye girer. Lucid düş gören bireyler, düşlerinde muhakkak seçimler yapabilir, olayları yönlendirebilir ve bazen gerçek hayatta mümkün olmayan tecrübeler yaşayabilir.” açıklamasını yaptı.

Çözümlenmemiş ruhsal bahisler tekrarlayan düşlere neden olabiliyor…

Kabuslarınsa ekseriyetle bilinçaltında yer etmiş endişelerimizin, korkularımızın yahut travmatik tecrübelerimizin bir yansıması olduğuna vurgu yapan Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, “Özellikle gerilimli, telaşlı devirlerde kabuslar daha sık görülebilir. Tekrarlayan hayaller ise çoklukla çözümlenmemiş ruhsal bahislere işaret eder. Zihnimiz, anlamlandıramadığı yahut başa çıkamadığı bir durumu hayaller aracılığıyla tekrar tekrar işlemeye çalışır. Bu cins hayaller, bilinçaltımızın bize değerli bir ileti vermeye çalıştığını gösterir.” dedi.

Rüyaların, beynimizin gizemli dünyasına açılan pencereler olduğunu söz eden Alp, “Günlük yaşantımız, hislerimiz ve bilinçaltımız, uyku sırasında farklı hallerde ortaya çıkabilir. Düşlerin bilimsel açıdan nasıl işlediğini anlamak, hem psikolojimizin hem de beynimizin çalışma sistemini çözmemize yardımcı olabilir.” diyerek kelamlarını tamamladı. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı