Sosyal anksiyete günlük yaşamı nasıl etkiliyor?

ÖZEL HABER: GÜNSU ÖZMEN

Sosyal anksiyete, insanların sosyal ortamlarda yaşadığı endişe ve korkuların bir sonucu olarak ortaya çıkan bir durumdur. Topluluk önünde konuşma yaparken, yeni insanlarla tanışırken veya halka açık alanlarda olurken hissedilen bu kaygı, günlük yaşamı ciddi şekilde etkileyebilir.

Sosyal anksiyete nedir ve nasıl tanımlarsınız?

Sosyal bir varlık olan insan, yaşamında diğer insanlarla bir arada olmaya ve iletişim kurtarmaya ihtiyaç duyar. Bu durum bize bazı durumlarda stresli hissettirebilir. Hiç tanımadığımız, yeni tanıştığımız insanların olduğu ortamlarda ya da topluluk önünde konuşma yaptığımızda kaygılı hissetmemiz olağan bir durumdur.

Bu durumun ne sıklıkta yaşandığı, ne kadar sürdüğü, şiddetinin hangi seviyede olduğu ve fiziksel semptomların varlığı sosyal anksiyete boyutunu belirler. Sosyal anksiyeteyle birlikte kişi artık olağan kaygı durumunun yerine topluluktan kaçınma, yabancı ortamlara girmekten sürekli korkma gibi duygular hisseder.

Sosyal anksiyetenin belirtileri nelerdir?

Sosyal anksiyeteye sahip bir kişide kaygıya sebep olabilecek bir sosyal durumla karşılaştığında terleme, çarpıntı, yüz kızarması, ağızda kuruluk, titreme ve nefes darlığı gibi fiziksel belirtiler görülebilir. Kişiler başkalarının kendileri hakkında negatif düşüncelere sahip olduğu, başkalarının kendilerini eleştirecekleri ve yargılayacakları düşüncesine sahip olurlar.

Sosyal anksiyete, diğer anksiyete türlerinden nasıl farklılık gösterir?

Sosyal ortamlara karşı kaygılanma ve kaçınma şeklinde kendini gösterir. Diğer anksiyete türlerinden en belirgin farkı kişilerarası değerlendirmelerin olması veya olma olasılığıdır.

Sosyal anksiyete hangi yaş gruplarını etkiler ve neden?

Çoğunlukla ergenlik döneminde kendini gösterir. Yetişkinlik dönemi ise çözümlemek için destek alınan bir dönem olur.

Sosyal anksiyete ne tür durumlar veya etkenler tarafından tetiklenebilir?

o Halka açık alanlarda yemek yemek ya da bir şeyler içmek

o Topluluk önünde hazırlıklı ya da hazırlıksız konuşmak

o Bilgi, beceri ya da yeteneğinin sınanması

o Para iadesi almak üzere satın alınan bir ürünü iade etmek

o Israrcı satış elemanlarına karşı koymak

o Çok iyi tanımadığı biriyle göz teması kurmak

o Çok iyi tanımadığı birine aynı görüşte olmadığını ifade etme

o Çok iyi tanımadığı biriyle telefonda konuşmak ya da sipariş vermek

o Birisiyle tanışmaya çalışmak

gibi durumlarda sosyal anksiyete tetiklenebilir.

Sosyal anksiyete ile başa çıkmak için hangi stratejiler etkili olabilir?

Öncelikle bu durumu yaşayan kişilerin psikolojik destek alması gereklidir. Bununla birlikte aşağıdaki uygulamaları yapması baş etmekte yardımcı olacaktır.

o Duygu günlüğü tutmak

o Tanımadığınız kişilerle en azından selamlaşmaya çalışmak

o Etraftakilerin bize bakıp bakmadığıyla ilgilenmek yerine muhabbet açabilmek için çevreyi ve konuşmaları gözlemlemek

o Davet beklemeden de ortamlara dahil edilme talebini iletmek

o Kendini önceliklendirecek aktiviteler yapmak

o Panik ve stres anlarında derin nefes almak

o Her ortama uyum sağlamak için uğraşmamak

o Olabilecekler hakkında çok düşünmekten kaçınmak.-

o Pozitif düşünmeye önem vermek

Sosyal anksiyete tedavisi için hangi seçenekler mevcut ve bunlar nasıl işler?

Psikolojik danışmanlık, psikoterapi, psikiyatrik destek ve ilaç desteği ile sosyal anksiyete ile baş etmek mümkündür. Sosyal anksiyeteyi yenme süreci uzun bir süreçtir. Sabırlı bir şekilde destek sürecine uyulması gerekir. Kişinin kendisinin de hayat düzeninde değişikler yapması sürece katkı sağlaması gerekir.

Sosyal anksiyete yaşayan bireylerle nasıl empati kurulabilir ve onlara nasıl destek olunabilir?

Yaşadıkları durumu küçümsemeden onların bu sürecine destek olunması gerekir. Birlikte rahatlatıcı aktiviteler yapılabilir. Hangi konularda ve durumlarda ne gibi rahatsızlık yaşadığını öğrenip ona göre hareket edilmelidir. Gereksiz yere anksiyetelerini tetikleyici konuşmalardan kaçınılmalıdır. Sevildiğinin, önemsendiğinin ve kabul edildiğinin hissettirilmesi önemlidir. Kişinin güç kaynakları, baş etme becerileri hatırlatılarak güçlendirme çalışmaları yapılabilir.

Sosyal anksiyetenin günlük yaşam üzerindeki etkileri nelerdir?

Günlük yaşamda okula/ işe gitmekte kaygılanma ve yeni insanlarla tanışmaktan kaçınma durumları kişinin sosyalleşmesini zorlaştırmaktadır.

Sosyal anksiyete hakkında yanlış anlaşılmış veya yanlış bilinen şeyler nelerdir?

o Kişilik bozukluğu olarak görmek

o Tedavi edilemez bir hastalık olduğunu düşünmek

o Utangaçlıktan ibaret sanılması